Shiatsu is een oosterse volksgeneeskunst die al eeuwenlang wordt gebruikt. Hij is ontstaan in China, maar uitgegroeid tot een officiële vorm van geneeskunde in Japan. Shiatsu is een manier van therapie waarbij het lichaam gemasseerd wordt. Hierbij worden de vingers, duimen, handpalmen en het eigen lichaamsgewicht gebruikt. Op deze manier worden de geest en het lichaam met elkaar in balans gebracht. Shiatsu wordt gebruikt om de gezondheid van het lichaam te verbeteren en te onderhouden, onregelmatigheden te corrigeren en om symptomen van ziektes te verlichten. In dit artikelen vertellen we je alles over het ontstaan en de geschiedenis van shiatsu.
Het ontstaan van Shiatsu
Hoewel tegenwoordig over de hele wereld gebruikt wordt gemaakt van shiatsu therapie, ligt de oorsprong hiervan in Azië. In de Chinese Nei Ching – The Yellow Emperor’s Classic of Internal Medicine wordt voor het eerst gesproken over tien’an, oftewel shiatsu. Dit is één van de eerste en belangrijkste boeken over de Chinese geneeskunde en werd geschreven in het jaar 2700 v. Chr. Het waren de boeddhistische monniken die uiteindelijk deze Chinese manier van genezing overbrachten naar Japan. Dit gebeurde in de zesde eeuw na Chr.
👋 Voordat je verder leest…
We denken dat je het Shiatsu Handboek interessant zal vinden. Daarin leer je álles over Shiatsu en de krachtige werking van deze geneeswijze!
Tokujiro Namikoshi
Toen de boeddhistische monniken Shiatsu naar Japan brachten, werd het daar veel gebruikt. Het was honderden jaren lang een traditionele manier van behandelen geweest. De kennis hierover werd door de ouders doorgegeven aan hun kinderen. Het was echter nooit een officiële behandelmethode, totdat Tokujiro Namikoshi hier verandering in bracht.
Namikoshi werd geboren in 1905 in het zuiden van Japan, op het eiland Shikoku. Toen hij zeven jaar was, verhuisde hij samen met zijn ouders naar een eiland in het noorden van Japan, Hokkaido. Deze reis moesten zij te voet afleggen, wat er voor zorgde dat het gezin uitgeput aankwam op hun nieuwe woonplaats. Het was een erg lange reis en de klimaatverschillen zeer groot. In het zuiden was het zacht en warm, terwijl het in het noorden bar koud was. Hierdoor kreeg de moeder van Tokujiro veel pijn in haar gewrichten. Tegenwoordig zou het waarschijnlijk de diagnose reuma krijgen. Helaas waren er in die tijd en op die plek nog geen geneesmiddelen of doktoren die haar konden helpen bij deze pijn.
Tokujiro, die het oudste was van het gezin, vond het verschrikkelijk om zijn moeder zo te moeten zien lijden. Het enige dat hij kon doen, was de pijn een beetje verzachten door haar een beetje te behandelen volgens de gebruiken van shiatsu. Hij wreef over de plekken waar ze het meeste last had, klopte zachtjes, masseerde en drukte. Op deze manier kwam hij erachter dat de druk van zijn vingers op de pijnlijke plaatsen bij zijn moeder, de enige manier was om haar pijn te verlichten.
Ontstaan Shiatsu
Later noemde Tokujiro deze manier om de pijn te verlichten digi-pressuur, oftewel shiatsu. Hij ging door met het gebruik van deze methode en in 1925 opende hij zijn eigen shiatsu kliniek. De kliniek stond in Muroran, op het eiland Hokkaido en het was de eerste kliniek speciaal voor shiatsu in de wereld. In het jaar 1934 publiceerde hij zijn eerste artikel over shiatsu, genaamd ‘Shiatsu-therapie en psychologie’. Tokujiro ging nog verder met shiatsu en in 1940 opende hij in Tokyo het Japan Shiatsu College. Tegenwoordig wordt deze school geleid door zijn zoon Kazutami Namokishi. Tokujiro Namikoshi is in 2000 overleden op 95-jarige leeftijd.
Officiële behandelmethode
Ondanks dat shiatsu al zo lang wordt gebruikt, werd het pas in 1964 officieel erkend als zelfstandige therapeutische behandelmethode door het Japanse Ministerie van Volksgezondheid. Het is vastgelegd als een therapie die de gezondheid onderhoudt en verbetert en bijdraagt tot het verlichten van symptomen van verschillende ziektes, zoals pijn, stress en ongeregeldheden in het zenuwstelsel. Daarnaast activeert het ook de zelfgenezende werking van het organisme en dit alles wordt gedaan door op bepaalde punten van het lichaam met de duimen en handpalmen druk uit te oefenen. Shiatsu heeft geen bijwerkingen zoals medicijnen dat soms wel kunnen hebben.
Shiatsu in Nederland
Denis Binks werd geboren in 1930 en hij volgde een opleiding in Tokyo aan het Japan Shiatsu College, waar Tokujiro Namikoshi zijn leermeester was. Toen Binks zijn opleiding af had gerond, was hij shiatsu therapeut en shiatsu docent. Hij kwam in 1975 weer terug naar Nederland en introduceerde hier de toen nog onbekende behandelmethode. Hij opende, in overleg met zijn leermeester Namikoshi, de Nippon-Nederlandse Shiatsu School een jaar later.
De gezondheidszorg zat in de jaren zeventig in een groot veranderingsproces en de Nippon-Nederlandse Shiatsu School speelde hier een belangrijke rol in. Er kwam namelijk steeds meer belangstelling voor shiatsu als zelfstandige holistische therapie, maar het werd binnen verschillende domeinen in de gezondheidszorg ook als een complete behandelmethode gezien. Op deze manier integreerde de oosterse denkwijze dat het hart, lichaam en geest met elkaar verbonden zijn zich in de westerse geneeskunde. Shiatsu heeft zich op een andere manier ontwikkeld in Europa dan in Azië. Dit komt omdat de holistische manier van denken, wat heel gewoon was in de oosterse cultuur, hier nog tamelijk onbekend was. Er heerste hier toen nog een absolute scheiding tussen de geest en het lichaam. In het begin waren de mensen dus nog redelijk sceptisch over deze ‘nieuwe’ behandelmethode, maar onder leiding van Binks groeide het steeds meer.
Shiatsu in Europa
De Nederlandse Shiatsu School breidde zich steeds meer uit in de rest van Europa. Zo ontwikkelde Binks een hechte samenwerking met Roberto Taverna, de oprichter van de Italiaanse Shiatsu School in Rome. Even later sloot ook de Zwitserse Namikoshi Shiatsu School zich aan bij deze samenwerking. Met zijn drieën richtten zij in 1993 de European Shiatsu Academy op. Ze hadden verschillende secties in de Zwitserland, Italië en natuurlijk Nederland. Denis richtte in 1993 ook de European Shiatsu Association op. Dit gebeurde op verzoek van Toru Namikoshi, een zoon van Tokujiro Namikoshi.
Met de European Shiatsu Academy kon er voldaan worden aan de groeiende vraag van buitenlandse groepen naar speciale seminars over shiatsu. Hier kan iedereen die erin geïnteresseerd is zich op laten leiden aan de hand van de medische shiatsu die gebaseerd is op de wetenschappelijk onderbouwde shiatsu behandelmethode van Namikoshi. Binks bleef tot aan zijn dood in 1997 werken aan de ontwikkeling van Shiatsu in Europa.
Wil je nóg meer leren over de wereld van Shiatsu?
Download dan ook meteen even het uitgebreide Shiatsu Handboek!
- 45+ pagina’s vol handige info & tips;
- Meer dan 500 bezoekers hebben het boek al gedownload!