Hoe werkt een shiatsu behandeling?

Iedere behandeling begint met een kennismakingsgesprek zodat de therapeut een zo compleet mogelijk beeld krijgt van de patiënt. Het resultaat hiervan wordt uiteraard met de patiënt besproken zodat er een diagnose kan worden vastgesteld. Hoe een shiatsu behandeling precies in zijn werk gaat, is moeilijk om te zeggen. Elke behandeling is namelijk anders. Dat komt omdat elke therapeut anders is, maar ook elk persoon, elk lichaam, elke klacht en natuurlijk de oorzaak van de klacht. Ieder geval is uniek en daardoor ook elke behandeling.

 

👋  Voordat je verder leest…

We denken dat je het Shiatsu Handboek interessant zal vinden. Daarin leer je álles over Shiatsu en de krachtige werking van deze geneeswijze!

BEKIJK HET E-BOOK!

 

De diagnose vaststellen

Op basis van vier verschillende methodes kan er vervolgens een diagnose gesteld worden. Zo heb je setsu-shin, waarmee de therapeut voelt aan het lichaam om te kijken wat er mis is. Bij bun-shin luistert de therapeut naar de klank van de stem en ruikt hij naar de adem en de lichaamsgeur. Bij de mon-shin methode vertelt de patiënt over zichzelf zodat alles voor de therapeut duidelijk wordt. tot slot heb je bo-shin waarbij de therapeut kijkt naar de houding van de patiënt. Om een diagnose vast te kunnen stellen wordt er voornamelijk gebruik gemaakt van de setsu-shin en zijn de overige drie methodes vooral ter ondersteuning bedoeld.

Evenwicht herstellen

Wanneer je last hebt van bepaalde klachten, gaat de therapeut ook kijken naar de oorzaak hiervan. Pijn aan je buik of rug kan namelijk een veel diepere oorzaak hebben en daarom is het belangrijk dat niet alleen de rug behandeld wordt, maar ook de rest van het lichaam en de geest. Het hele lichaam moet namelijk weer terug in balans raken. Wanneer dit niet het geval is, kunnen er namelijk klachten ontstaan. Dat komt omdat er te sterk aan één kant wordt getrokken, aan yin of yang, of dat de energie die door het lichaam stroomt wordt onderbroken.

Shiatsu is gebaseerd op de yin-yang theorie. De bovenste helft en de rug van het lichaam zijn de yang en de onderste helft en de voorkant is yin. De yin en yang zijn bij klachten uit balans geraakt. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Zo kan er bijvoorbeeld een emotionele gebeurtenis geweest zijn waardoor je van slag bent geraakt of kun je erfelijke eigenschappen hebben waar je ziek van wordt. Ook een ongezond eet- en leefpatroon of een sterk wisselende weersomstandigheid kan ervoor zorgen dat je yin en yang uit balans raken. Tijdens de behandeling is het de bedoeling dat deze yin en yang weer terug in balans raken, zodat de klachten ook verdwijnen.

Een daling van levensenergie of onevenwicht in het lichaam wordt gezien als een belangrijke oorzaak van veel aandoeningen en klachten. Het klinkt logisch om gewoon het evenwicht te herstellen zodat de energiestroom opnieuw op gang kan worden gebracht. Elke shiatsu therapeut heeft echter zijn eigen manier van werken en herstelt dus ook op zijn eigen manier de onderbroken energiestroom.

Reflexgebieden

De therapeut maakt meestal gebruik van reflexgebieden op de rug en de buik. Naast de spieren, tong en pols wordt ook de beweeglijkheid van de gewrichten gecheckt. Op basis van deze resultaten worden dan bepaalde meridianen aangepakt. De behandeling begint heel ontspannend en aangenaam. De patiënt ligt er comfortabel bij op een zacht katoenen matras. Tijdens elke behandeling let de therapeut ook op de reacties van de patiënt. Ook wordt er gekeken naar je eet- en leefpatroon en deze moet eventueel worden aangepast. Zo is het belangrijk om natuurlijk en gevarieerd te eten.

Verschillende stijlen shiatsu

Er is niet één bepaalde soort shiatsu die altijd toegepast wordt, maar je hebt verschillende stijlen binnen deze vorm van geneeskunde. Zo zijn er verschillende stijlen die al langer bestaan, maar er zijn ook leraren die hun eigen specialisatie ontwikkelen die op deze manier uitgroeit tot een nieuwe stijl. Door de eeuwen heen zijn er verschillende stijlen ontwikkeld. Ze lijken op het eerste gezicht misschien erg op elkaar, maar toch zijn ze allemaal net iets anders. Wel zijn ze allemaal gebaseerd op hetzelfde basisprincipe, namelijk de directe druk op het lichaam van degene die wordt behandeld. De stijl die Namikoshi, de grondlegger van shiatsu, heeft ontwikkeld is vooral gericht op de fysieke symptomen van de patiënt en het in balans brengen van de geest en het lichaam.

Dan heb je natuurlijk ook de klassieke shiatsu. Hierbij wordt er vooral aandacht besteed aan de klassieke meridianen die ook gebruikt worden bij acupunctuur. De massage wordt gedaan met blote handen. Er wordt dus geen gebruik gemaakt van ellebogen, knieën voeten of apparaten. Daarnaast wordt er alleen maar aan het oppervlak van het lichaam druk uitgeoefend. Bij andere stijlen wordt er bijvoorbeeld ook gewreven of worden de armen en benen uitgerekt. Tot slot blijft de patiënt tijdens de behandeling helemaal aangekleed.

Zen-shiatsu

Een andere belangrijke stijl binnen de shiatsu is de zen-shiatsu stijl van sensei Shizuto Masunaga. Hij combineerde verschillende technieken met elkaar. Zo gebruikte hij technieken uit de traditionele Japanse massage, de Traditionele Chinese Geneeswijze en de westerse kennis over psychologie. Daarnaast breidde hij ook de klassieke meridianen verder uit op basis van zijn eigen studies en ervaringen. De zen-shiatsu stijl is ontwikkeld in de jaren zeventig en herkenbaar aan het uitgebreide meridianen systeem gemengd met de oosterse psychologie en de westerse fysiologie.

Ook legde sensei Masunaga veel nadruk op de ontwikkeling van de therapeut zelf zodat hij meer in zijn eigen kern kan komen om op deze manier de patiënt aan te kunnen raken vanuit het eigen centrum. De kern van de mens is namelijk het diepste ervaringsniveau dat je kunt beleven: het ervaringsniveau van het hart. In het Japans wordt dit centrum van de mens Hara genoemd. Je kunt dit vergelijken met een soort energetische klankschaal die in de buik zit. Door bepaalde impulsen aan te raken, gaat de klankschaal trillen en komt hij dus in beweging. Zo kun je door veel oefenen steeds zuiverder waarnemen. Dit proces gaat samen met een begeleider die ervoor zorgt dat de aandacht minder in het hoofd zit en juist kan dalen naar de buik.

De kracht van deze techniek komt uit de geest die goed tot rust komt. Deze rust ontstaat uit stilte en zo wordt ook de ruimte ervaren. Hierdoor krijg je de mogelijkheid om je eigen patronen en gewoontes te erkennen en om deze los te laten wanneer dat nodig is. Het is dus eigenlijk een soort begeleiding waarbij je mensen bij hun gevoelscentrum kunt brengen zodat zij verder vanuit hun eigen wil verder kunnen gaan met het leven. Dit proces kan alleen maar plaatsvinden wanneer ook de patiënt goed kan waarnemen door te luisteren vanuit het gevoel en vanuit de Hara. De balans van de geest, ziel en het lichaam wordt in harmonie gebracht en daardoor wordt een beroep gedaan op het zelfgenezende vermogen van de mens.

Yuichi Kawada

Er zijn ook stijlen shiatsu waarbij er gewerkt wordt met extra meridianen genaamd wondermeridianen. Sensei Yuichi Kawada is één van de personen die zo’n systeem ontwikkelde. Hij is geboren in Japan en begon al met het studeren van shiatsu toen hij nog maar acht jaar oud was. Zijn vader heeft zestig jaar lang shiatsu gestudeerd en beoefend in Japan. Yuichi Kawada trad in zijn voetstappen en studeerde op verschillende scholen, waaronder de Nippon Shiatsu School. Inmiddels is hij gediplomeerd door het ministerie van gezondheid in Japan en ook in Europa is hij erg bekend. Hij is zo’n beetje de meest ervaren Japanse docent van Oosterse medische geschiedenis en kennis. Kawada ontdekte de verbinding tussen de twaalf reguliere meridianen en de acht extra meridianen: de Curieus Vessels. Op basis van deze verbinding heeft hij acht Do-In oefeningen bedacht waarmee de Curieus Vessels gestrekt kunnen worden.

Acupressuur shiatsu

Deze stijl van shiatsu lijkt erg op de klassieke vorm en richt zich vooral op de energiebanen in het lichaam en hoe de energie het beste geregeld kan worden. Hoe acupressuur shiatsu wordt uitgevoerd, verraadt de naam eigenlijk al een beetje. Er wordt druk, pressure, uitgevoerd op bepaalde punten in de huid. Dit wordt gedaan met de duimen, vingers en handpalmen. Het is eigenlijk dus een drukpuntmassage, wat shiatsu ook is.

Macrobiotisch shiatsu

Bij macrobiotisch shiatsu is het, net als bij de andere vormen, belangrijk dat de lichaam en geest in evenwicht is. Hierdoor kan gezorgd worden door het eten van het juiste voedsel. Dit is voedsel dat de levenskracht moet aanpassen en niet stimuleren of onderdrukken. Deze techniek focust zich vooral op de elektromagnetische energie die zich door het lichaam van de patiënt beweegt. Deze wordt in balans gebracht dankzij een macrobiotisch dieet en natuurlijk de aanrakingen die bij shiatsu horen. Dit dieet bestaat voor de helft uit volle granen, een kwart uit groenten die in het seizoen zijn, tien procent bestaat uit eiwitten, vijf procent uit zeegroenten, vijf procent uit soep en nog eens vijf procent uit fruit, noten en zaden. Het is ook belangrijk dat het voedsel op een langzame en ontspannen manier genuttigd wordt.

Nippon shiatsu

Je kunt deze stijl van shiatsu herkennen aan de westerse fysiologische verklaringen. Hierdoor lijkt hij vrij weinig op de originele oosterse geneeswijze waarop het eigenlijk gebaseerd is.

Oha shiatsu

Wataru Ohashi ontwikkelde deze stijl en het is eigenlijk een combinatie van de nippon en de zen technieken. Ohashi is een japanner, maar hij woont en werkt in New York. In Amerika heeft hij deze bijzondere vorm van shiatsu ontwikkeld waarbij het onder andere belangrijk is dat je je lichaam op een goede manier beweegt zodat zowel de therapeut als jij je prettig voelt en het lichaam niet geforceerd hoeft te worden. Een juiste lichaamshouding versterkt en verbetert de geest. De therapeut rekt, manipuleert en oefent druk uit op de energiebanen waardoor je je zo goed mogelijk kunt ontspannen en dus tot rust kunt komen. Hierdoor kunnen vervelende klachten zoals spanning, vermoeidheid, gewrichtspijn, angst en hoofdpijn verholpen worden.

Vijf elementen shiatsu

Met een vijf elementen shiatsu behandeling, bestaat de therapie uit vijf verschillende fases. Elke fase is één van de vijf elementen: hout, vuur, aarde, metaal en water. Bij deze techniek wordt ervan uitgegaan dat elk element zijn eigen kenmerken heeft en ook zorgt voor verschillende delen van het menselijk lichaam, waaronder specifieke emoties. Zo hoort water bijvoorbeeld bij angst en wordt dit geuit in kreunen. Bij deze vorm van shiatsu is het de bedoeling dat de elementen goed met elkaar in balans zijn. Een therapeut gaat samen met de patiënt na welk element er het zwakst is en deze wordt vervolgens gevoed. Zo raakt de cyclus weer in balans zodat de klachten verdwijnen.

Je kunt de vijf elementen ook vergelijken met vijf seizoenen: winter, lente, zomer, nazomer en herfst. Het leven begint met water, dus winter. Dit is de fase dat de baby nog in de buik zit. Als je wordt geboren, gaan we door naar het hout element. Hout staat voor ontwikkeling. Bomen komen namelijk tot bloei in de lente en dat doen kinderen ook. Vervolgens word je jongvolwassen en dat is het element vuur en het seizoen zomer. Je staat volop in het leven en geniet met volle teugen. Blijdschap, vreugde en lachen zijn de emoties die hierbij horen. Als we ons dan gaan settelen, komen we bij aarde, de nazomer. We krijgen een partner, kopen een huis, werken en beginnen een gezin. Zodra de kinderen groter worden en ons niet meer nodig hebben, komt metaal. Dat is de herfst. We hebben op dit punt al veel meegemaakt en krijgen te maken met verdriet door dierbaren die wegvallen. Op het einde van het leven komen we dan weer terug bij winter en zo is de cirkel rond.

Verder zijn er ook nog lichamelijke kenmerken en karaktereigenschappen die horen bij de elementen. Zo hoort bij hout bijvoorbeeld een slank lichaam met sterke en soepele spieren en iemand die zelfbewust en vol zelfvertrouwen is. Bij vuur hoort krullend haar en een sterk bloedvatenstelsel en openheid en vertrouwen. Aarde staat voor een forse en ronde lichaamsbouw met goedgevulde spieren en iemand die een rustig, vredig en stabiel leven leidt. Iemand die vooral metaal is, heeft brede vierkante schouders en een sterke stem en kan verdriet makkelijk verwerken en is niet bang om een emotionele band aan te gaan. Tot slot heb je nog water, waarbij iemand met een groot, rond gezicht en lichaam past en iemand die niet snel uit het veld is geslagen en erg sympathiek is. Meestal is iemand niet per se één element, maar eerder een combinatie van twee. Als de energiebalans wordt verstoord, dan veranderen deze eigenschappen in negatieve dingen, zoals ongeduld en woede.

Mechanische shiatsu

De mechanische shiatsu techniek is modern en westers. Het lijkt in principe op shiatsu, maar de massages worden gegeven door mechanische kussens. Zo heb je shiatsu massagekussens en shiatsu massagestoelen. Zo’n kussen kan gewoon op een stoel worden geplaatst. Je hebt ook nog varianten die speciaal zijn ontwikkeld voor de nek. Mechanische shiatsu is een complete stoel met ingebouwde koppen die op een roterende manier een shiatsu massage geeft. Het is misschien niet zo effectief als wanneer je naar een echte shiatsu therapeut gaat, maar het zorgt voor ontspanning en verlichting van de spieren waardoor je meer mentale rust zal ervaren. Hoewel deze machines erg effectief kunnen zijn, vooral wanneer je hoofdpijn, maag-darmproblemen of reuma hebt, is natuurlijk niet iedere persoon hetzelfde. Zo zal ook bij iedereen de roterende knoppen op een andere plek zitten, waardoor door iedereen de massage op een andere manier wordt ervaren.